Wednesday, July 15, 2009

Hringnun July 2009 - Combined Mizoram Civil Services Exam Siam A Tul

- Hringun Network Service
Kum tinin UPSC chuan Civil Services Exam a buatsaih thin a. Mizorama MPSC ang lo takin, UPSC khu chuan Service hrang hrang tana a bika exam siam loin; All India Service tan leh, Central/Allied Services tan a rualin a buatsaih thin. Heng UPSC exam buatsaihah hian IAS, IPS, IFS, IRS, IAAS, IDAS, IDES, IRTS, ITPS leh Group A Service leh Group B Service eng emaw zat civil service service exam a buatsaih thin. Chu chu Civil Services Exam tiin an sawi mai thin. Heng exam atan hian kan hriat theuh angin Preliminary Exam a buatsaih a, mi nuai chuangin an exam thin. Preliminary-a tling te hi mi sing hnih vel te an ni thin.
Tichuan, Preliminary-a tlingho hian Main Exam an hmachhawn leh thin a. Vacancy azirin Main exam beitute atangin a tling tur chu an bi thliah leh mai thin. Central-a BJP an sawrkar khan, Civil Service hi an ‘downsize’ nasa hle a, an ni erawh chu ‘rightsizing’ an ti thung. Chuvangin, a kum telin kum 1997 chho atang khan vacancy pawh a pumpui atan 450 bawr chho a ni ta zel a. Kum 2002-2003 Civil Exam Main Exam-a tlingte phei chu Interview turin mi 750 chauh koh an ni a. A vaia vacancy chu 286 chiah a ni. Chuvangin vacancy a tlem chuan competition a sang leh zual thin.
Amaherawhchu, India ramin economy lamah nasa taka hma a sawn avangin, heng IRS, IAAS leh economy khawih thil service lamah ‘shortage’ indaih lohna a nasa hle a. Ram a than chuan IAS/IPS vacancy pawh a lo tam chho zel bawk a. Kum 2006 chho atang chuan Civil Service vacancy pawh a pung chho zel a ni. Kuminah phei chuan mi 790 lai an la a nih kha. Chutiang zelin tun atanga kum li kum nga thleng hian Civil Service hna ruak pawh a pung chho zel dawn a. Kum 2011-ah phei chuan vacancy hi 1110 lai turah a chhut mite chuan an chhut a ni. Chuvangin, Mizo thalai lehkhathiam tan chuan hei hi chona tha tak a ni awm e.
Central sawrkara IAS te leh Central Service te tih dan zul zuiin Mizoramah erawh chuan Civil Services Exam hi chi thum a awm a. MCS, MPS leh MFAS te an ni. Amah-erawhchu, Mizorama kan kalpui dan hi chu a fuh chiah lo niin a lang. Heng Mizorama Civil Services kan tih ho hian a hrang theuhin exam an nei a, an syllabus erawh chu a in vek hlawm lawi si a. Hei hian sum, hun leh ‘man power’ a heh hle. Mizoramah MPSC hian Combined Civil Services Exam a buatsaih a nih ngat chuan sum tam tak a sen tur pawh a tlem phah ngei a rinawm. Sawrkar pawh hian hei hi ngai pawimawh se, UPSC ang hian a kal theih tho bawk si a, state tam tak pawh hian service hrang hrang exam hi Combined Civil Services Exam tia vuahin an kalpui thin. Heng a ti tha te hian an form fill-up laiin an service duh zawng an thlang nghal mai thin. Chuvangin, Combined Civil Services Exam hi tih a hun ve tawh viau niin a lang.
Mizoramah chuan, a dik taka sawi chuan MPSC hian MCS exam hi a hlut deuh ber niin a lang a, exam pawh a buatsaih hmasa deuh ber thin a, a buatsaih ngun ber bawk. A hnuah, MPS leh MFAS exam-te a buatsaih leha, ti hian a tah tawl hian a buatsaih leh thin. Hei hi a that viau laiin that lohna tam tak a awm. MCS hi kan rilruah kan dah san ber laiin, heng MPS leh MFAS-te nen thuhmunah hrut rual an ni fo a. Hei hi chu en nawn a tha khawpin a lang. MPSC hian MCS exam a han buatsaiha, thalai tam takin an exam ta a, a thiam ho kha an han tling a, MCS an ni ta a. MCS exam a buatsaih hnuah MPS exam a buatsaih leha, MCS Exam-a tling zo lo ho kha an han tling leh sang sanga, chutiang zelin, MFAS exam a buatsaih leh a, MCS leh MPS a tling lo ho kha an tling chho leh a. Hetianga MCS, MPS leh MFAS exam beitute mi ngai deuh put an nih thin avangin, MPSC hian Combined Civil Service Exam hi buatsaih law law thei se a tha hle ang.
DP & AR-in MCS tana vacancy awm zat MPSC-ah a report ang. Tin, Home Department in MPS vacancy awm zat a report bawk ang, chutiang bawkin Finance Deptt in MFAS vacancy awm zat MPSC-ah a thehlut ang a. Kha ta tang khan exam an buatsaih mai hi a tha hle. Chuti lova a hrang hranga exam buatsaih hi a fuh tawh lo. Miin form a fill-up hunah a service duh zawng an ziah ang khan pek mai ni se. A nihna takah chuan MCS chu dahsan ber a nih avangin, topper ho chuan an thlang lo thei lo ang. Amaherawh chu, topper zinga mi khan MCS duh lo vin, police lam kha lo tui ta viau se, kha kha duh thlan theihna pe bawk se. Chutiang zelin, topper zinga miin MPS leh MCS aiin MFAS kha a lo duh zawk a nih chuan duhthlan theihna pek mai ni se a tha hle ang.
Tin, vawikhatah MCS, MPS, MFAS-te la vak vak loh hian; MCS vacancy za 50 hi la zel ila. Chutiang bawkin, MPS/MFAS-a total vacancy atanga za 50 zel la bawk ila, kum tin tlem te tein la ila, thalaite tan a awlsam ang a. In buatsaih dan a thiam theih ang. A dik tak chuan kum 1998-a MCS an lak hnuah kum 5 hnu daih kum 2003-ah MCS exam an siam leh a, kum over tam tak an tam phah a, thalaiten ‘chance’ an hloh nasa em em a ni. Chuvangin, sawrkarin hetiang lam zawng hian ngaihtuahna a siam thiam a pawimawh hle.
Tin, MPS exam dawna Physical Test an nei thin hi a fuh lo bawk. IPS tur atan exam hmain tu man physical Test an nei lo. MPS tura tlingho kha an tlin vek hnuah Physical Test chu nei ta se a tha zawk bawk. Hei hian Police Service zingah thiam hlei lo; mahse, physical a tling si a veng thei ang. Amah-erawhchu, Medical Board hi tun aiin uluk zawka kan tih erawh a ngai ang. Tuna Medical Board-a medical check up neih hi chu neih loh aia neih mai mai a ni a. Chuvangin, heng service pathuma tlingte chu rilru leh taksaa ‘fit’ hle turin dah ila a tha hle ang.
Andhra Pradesh-ah khuan, Andhra Pradesh Civil Service Combined Competitive Exam (Group A) tan bik siam a ni. He exam-ah hian State Civil Service tan bik an siam lo va. Service chi hrang, Andhra Pradesh Civil Service bakah Police Service te, Treasuries & Accounts Service (MFAS ang hi) te leh, service hrang hrang 18 lai tan exam an buatsaih thin. A thiam leh topper te chuan APCS an thlang tlangpui thin. Topper lo deuhho chuan heng, APPS, APTAS-te an thlang thin a ni. Bihar pawh hian Combined Civil Services Exam neiin, service hrang hrang 11 lai tan exam an buatsaih thin. Gujarat-ah pawh Combined Civil Services Exam buatsaih thin niin, Gujarat Administrative Service leh Class I leh Class II officer-te tan an buatsaih bawk. Heng bakah hian Haryana chuan Haryana Civil Service & Allied Service tan combined exam a buatsaih a. Karnataka, Punjab, Rajas-than, Uttar Pradesh leh West Bengal-te hian service chi hrang hrang tan Combined Civil Services Exam an buatsaih bawk.
Mizoramah hian MCS, MFAS, MPS te hi competitive Exam-a lak awm chhun service an ni a. Heng atan hian Graduate pangngai a tawk avangin mi tu pawh, Graduate zawng zawngin an exam thei a. Mizoram Planning & Statistics Service Exam-te pawh siam niin, an ni erawh chu Statistic exam tel a ngaih avangin, mi zawng zawng exam theih a ni ve lo. Tin, heng bakah hian Mizorama Secretariat-a thawkho hian Mizoram Secretariat Service in vuahin, an mode of recruitment leh nature of duty hrang hlak siin, heng Mizorama service pathumte tana parallel service ni mai tur angin an awm bawk. Tin, heng kan sawi tak service pathum exam-naa subject hrang hrangte dinhmun hi en chian a tha hle bawk. Mizo Literature-a mark scoring bik lutuk te hi en chian a tha khawp mai. UPSC-ah pawh khuan Hindi medium-a exam emaw, Hindi Literature la ho hi tling an tam lo zawk daih thin. Mizoramah chuan Mizo Literature la ho an tling tam bik hle thin tiin aspirants-te hian an sawisel thin. Hei hi en chian a tul khawp mai.
Eng pawh chu lo ni se, tun hnaiah Mizorama Group A officer zawng zawng tan a huhova Combined Civil Services Exam buatsaih hi a la harsa deuh a nih pawhin; MCS, MPS leh MFAS-te tan chuan Combined Civil Services Exam buatsaih hi a tul hlein a lang. Hetianga Combined Civil Services Exam buatsaih a nih chuan, exam beitute leh exama tlingte atangin eng service hi nge hlua, eng service hi nge exam beitu ten an duh ber tih chu awlsam tein a hriat dawn a, thil tha tak a ni ang. Tin, MCS chauh ni lo; MPS leh MFAS leh service dang dangah hian Physically Challenged Persons/Physically Handicapped (PCP/PH)-te tan Reservation hi awm se. Tunah hi chuan Gazetted Level-ah chuan, MCS-ah chiah hian Physically Challenged Persons-te tan Reservation a awm niin a lang. Tin, hei pawh hi, Physically Challenged Persons-te tan bik exam buatsaih hrang lo vin, Combined Civil Services Exam hunah heng PCP/PH ho hian a nawlpui zingah exam an bei ve ang, vacancy awm zawng zawng atanga an chan tur (percentage) kha an luah mai dawn a ni. Tun hnaia PCP/PH atanga MCS lakho khan training an nei miah lo lehnghala, thiam taka hna thawh a har duh hle ang.
UPSC-a an exam dan kan sawi tawh angin, UPSC-a topper-ho khuan IAS leh IFS hi an thlang tlang pui thin.Topper ho thlan a nih vangin, IAS leh IFS chuan service dang zawng zawngte nen Junior Time Scale an inan vek laiin, Senior Time Scale an thlen chuan IAS leh IFS chuan kum khat increment kha hmu lawkin, an hlawh pawh tihsansak a ni. Chutiang deuh bawk chuan, MCS-te leh MPS-te hi chu sawrkar pawh hian tihsak a tha hle. A nihna takah chuan, competitive exam-a ti tha ber ber te leh, department-a officer, MCS, MPS vela tling loten department-ah luta officer an nih lehin, an hlawh leh dinhmun a intluk vek hian thawktute a tiphur lo thei hle a ni. Mode of Recruitment danglam tak, harsa tak chunga exam tura inpuahchah ngar ngar-te leh, departmental officer-te dinhmun inang hi chu a dik zan lo deuh niin a lang.
Training chungchang sawi ta ila. Mizoram sawrkar, DP & AR emaw hian Central-a Ministry of Personnel tih dan zul zuiin, India rama training Institution rin tlak deuh hi thlun zawm puiin, heng MCS, MPS-te leh MFAS-te tan hian training a huhovin tirh ni se, thla thum hnuah anmahni specialise-na tur bikah training hranpa nei leh turin thawn darh leh ta se a tha hle ang.
Combined Competitive Exam kan sawi takah chuan, khing service pathum te khi tih tur hmasaah lo dah ta ila, Group B officer chin hi chu an vai hian combined competitive exam buatsaih chho zel ta ila chuan thalaite tan pawh inbuatsaih dan a thiam theih ang a. Sawrkar pawhin sum a sen tlem phah bakah, a hahdampui zawk ngei ang.

No comments:

Post a Comment