Hringnun July 2009 - Hmaichhanah Revd Chuauthuama

Mizoram Presbyterian Kohhran Pastor (Pension) zinga mi lar leh thiam, Revd Chuauthuama, ni 22.6.09 (Thawhtanni)-a Hringnun palaiin a kawmna ngaihnawm chu.
Hringnun = H, Revd Chuauthuama = Revd

H: Tunlaiin Zoram mipui leh thalai thenkhatte zingah, kan Pathian Thu rin dan leh pawm dan a dazatin a dal tawh hle maia, hei hi kan inzirtirna fuh tawk loh vang a ni thei ang em?
Revd: Kan inzirtirna a fuh tawk loh vang chu a nih chu ka ring chiah lo va. Amaherawhchu, tunlai khawvel thiamna lo sang zelah, computer Age-ahte kan lo luta, information technology-te a lo sanga, khawvel pumpui pawh Global Village ti tein an sawi ta hial a. Chutiang chuan khawvel hmun hrang hranga thil thleng pawh helai hmuna thleng ang maiin kan lo hre thei ta hial a. Hetianga thiamna lo sang zelah hian, a dahlau zawnga boruak hap hi a awm ve hrim hrim a nih ka ring a.
A lehlam chuan, Pathian Thu lamah kan tak tawk lo a ni ang tih phei chu a rin theih a. Chulaiah chuan, Kohhran leh chhungkaw tin pawh tan kan lakna turah kan tang tawk lo pawh a ni ve thei tho va. Amah-erawhchu, khawvel hmasawnna lo kal hi kan do zo lovah ka ngai deuh mai.
H: A nih leh, Bible hi a nihna ang diak diaka pawm tur a ni lo va, a hmanlai tawh em mai, a thing tawh, sakhuanate hi chu lak thutak em em a ngai lo, nun siamna hmanrua mai mai a ni an ti a. Hei hi eng nge i ngaih ve dan?
Revd: Nia, Bible hi a ziak ang diak diaka pawm tur anga Mizorama thil kan lo kalpui chiam mai hi kawng lehlamah chuan kan tih dik loh a nih theihna lai a awmin ka ring a. A chhan chu, Bible hi khawvela lehkhabu pakhat a ni a, a ziak hunlai a awm a, a ziak hunlaia thil thleng a awm a, a ziaktute kha mihring ve mai bawk an ni a, engkim hria an ni lo va. An hun laia Pathian inpuan dan an hriat thiam dan azira ziakte pawh a ni a. Thil thleng inang reng pawh hi a ziak hun a danglam chuan, an dawnsawn dan kha a danglam daih mai a. Bible-ah ngei pawh kan hmu a. Chuvangin, tun hma atang khan kan thiam tawk loh vang nge chu ka hre lo va. Mizote hian pathian thu kan pawm danah, Pathian thâwk khuma ziak a ni tih leh, kan hrilhfiah danah khan lo fimkhur ta deuh hlek zawk ila chuan, a nialngan taka Pathianin a ‘dictate’, mirhingin sual awm miah lova a ziak anga pawmna thin boruak kha thiat tur zawngin kan mithiam hmasaten tan lo la hmasa se chuan, tuna kan Bible pawm dan hi kan kalsan deuh hlek anga, kan dawnsawn dan leh pawm dan hi a dik zawkin ka ring.
Hman kumah, Rev. Lalsawm’an Kristian Thurin tih Puitling Sunday School zirlaia a rawn ziahah khan, Bible Pathian thawk khum tih chungchang sawi dan chi thum a rawn ziak lang a. Chu chu a lehkhabu phek 11&12-ah khan a ziaka, a duh tan chuan a rawn theih ang a. Chutah chuan a pakhatna, dik lo thei lo kan han tiha, sual awm miah lo anga ngaih dan, ‘Mechanical inspiration’ kan tih mai ang chi kha a rawn paih thla a. A dang kha chu, a eng ve veah pawh pawm ila a sual hran lo ve a ti a. Khatiangte kha ka ti reng a kei chuanin, Pu Sawmate khan M.Th. an rawn nih chhuah hlimte khan rawn ziak daih tawh ni sela chuanin leh, mi lo zirtir daih tawh ni se chuan, Bible pawm dan chungchangah chuan tun thlengin kan buai lovang ka ti thin a.
Chuvang chuan, kan dawnsawn dan hi a dik chiah lo va, thangtharho hian tuna an ngaihdan hi ka dem hran lova; amaherawhchu, an ngaih dan mil tur zawng hian Bible hi kan sawi fiah thiam a tul a. Chutiang mila hrilhfiah thiam kan tam pawh a ngai a. Kan tam mai ni lovin, hrilhfiah ngam leh, hetiang zawnga Pathian Thu sawi ngam hi kan thathnem deuh a ngai ni zawkin ka hria a.
Chutiang tak chuan; tunlaiah hian, thangtharte rilru mil zâwng zawng ni lo lovin; Bible kal hmang, a lo zik chhuah dan, a to bul, atira awmzia, tunlaia kan hman dan tur tih zawnga kan chhut chuanin kan thangtharho hian, Bible rinhlelh aiin a dikna hi an man zawkin ka ring.
H: A nih leh, sakhaw hrang hrang kan awm a, Pathian nung bia kan inti theuh bawk a. Tin, Pathian thilsiam chungchangahte, mihring a siam chungchangahte pawh, ngaih dan inang lo tak tak a awm thin a. A ring huai huai kan ni mai tite pawh an awm bawk a. Hei hi eng nge i ngaih ve dan? Engtia han sawi tur chi nge ni ang?
Revd: A ring huai huai tih ngawt theih niin ka hre lova. Keiina pawm dan mawl tak ka neih chu, Evolution a ni emaw, creation a ni emaw, khawiah nge min dah dawn ka hre lo va, engkim bul hi Pathian a ni.
Amaherawhchu, chutia kan tih rual chuan, Gen.-ah pawh thil siam chanchin pahnih kan hmua, Gen. 1:1 atanga, bung 2:4 (a) kan ti a, keini zirnaah chuan. Chang 4 kha kan thena, a ‘A’ lam, a bul lam thleng khan chanchin pakhat a ni a. Gen. bung 2:4 ‘B’ atanga a tawp thleng khan creation story pahnihna ang pawhin kan sawi thei ang a. Chu chu a ziak dan pawh a inang lo va. A indawt dan pawh a inang bawk lo va. Mirhing siam chanchin a sawia pawh kha a inang chiah lo va. Entirnan - Gen. bung 1-ah chuan, atirin Pathianin lei leh van a siama; tin, lei chua a chhia a, a ruak a ni a ti a. êng lo awm rawh se a ti a, nikhatna, nihnihna a ti a. Khalaia ni 1-na, ni 2-na a tiha kha darkar 24 chhungah hian ka dah lem lo va, hunbi eng emaw chen awm turah ka ngai mai a. Darkar 24 anga han dah dawn khan; problem tam tak a awm ve thei a. A chhanchu, ni linaah, Pathianin ni leh thla leh arsi a siam chauh si a; chuvangin, a ni khatna a tih kha eng ni nge ni ang tih a hriat theih tak tak chuan si lo va. Chuvang chuan, thil siam thu kan hmuh pawh hi tam tak chuan sawi rem hram an tum a.
Amaherawhchu, chhut chian erawh chuan, thu dawnna hnar pahnih a awm a ni. A inang chiah lo a ni tih hi pawm mai a hahdam a. Chuvangin, engkim bul hi Pathian a ni tih hi a dikin ka hria a. Mihring siam thu Genesis-ah kan hmu a, Adama chu tui takin a muthilhtira, a nak ruh pakhat a phawi a, Evi a siam a ni tih Bible chuan min hrilh a. Chumi behchhan deuh chuan, tunlai inneihna thleng pawhin Bullettin an siam a, ‘A nak ruh bo a hmu leh ta,’ te an ti thin a. Amaherawhchu, mipa nakruh leh hmeichhe nakruh hi tun thleng hian kim lo bik a awm lo va, a inzat reng a ni. Pathian khan tisain a hnawhphui a tih kha, ruhin a ti si lova, a ngial ngana kan pawm dawn chuan a dik thei lo va. Chuvang chuan, kan nak ruh hi a inzat reng ani. Khatiang atanga chhut chuan, heng hi chu thil bul chhutna atan khan, hmanlaia an hriat thiam dan kha an lo ziak a. Scientifical thruth dik tak a ni hran lova, hetiang zawnga chhui chiam chi pawh a ni hran lo va. Engkim bul hi Pathian a ni, mihringte to bul pawh hi Pathian a ni. Pathiana innghat tur kan ni tihah hian lungawi mai ila a dikin ka hria.
H: A nih leh Pathian thiltih mak chungchang hi ngaih dan chi hrang hrang leh, inhnialna pawh a awm fo thin a. Engtia han sawi fiah chi nge ni ang?
Revd: Hei hi chu khawvel a awm chhung hi chuan inhnialna tawp lo a awm ka ring a. A chhan chu, kum 2002-ah khan Nilai Thupui ka ziak ve a. Thuthlunghluia Pathian thiltih makte tih khan ‘Hâl’ a tawk a. Inhnialna nasa tak a chhuak a. Nilai zan inkhawm pawh dar 9 thleng thlengin kan nei thin a nih kha. Pathian hi engkim bul a ni tiin ka sawi a. Mhringte bul, min siamtu a ni a. Chuvangin, khawvela a thilsiam a dah hi, finna min pek hmang hian hre tawh mah ila; kan chhut chhuah theih loh hi eng zat nge la awm ang tih hi kan sawi phak niin ka hre lo va. Chuvangin, khawvela thil awm hmang lo va, ‘thil tih mak a ti a ni’ tih kha, Pathian engkim siamtu leh dintu, thil engkim dahtu chuan; a dah sa a ni lo tih kha kei chuan ka sawi thei miah lo va. Chulaiah chuan ka ngaihdan nghet tawp chu, leilunga thil awm leh, leilung dan hi a hmang tangkai thiam a ni. Mihringte tana tangkai tak tur zawng te, an tana thatna tur zawng te, an that lohna tur zawngte pawhin, thiltih mak kan tih ang chi hi Pathian hian a hmang tangkai thei a ni tih hi ka ngaihdan nghet tak a ni.
Entirnan - Tuipuisen kânte pawh ka ziakah khan a haltu pawhin a hal chhanah a sawi a. ‘Khawchhak thliin a chhem then a ni,’ tihlai kha. Mahse, Bible kan keu chuan a sawi ngei mai a. Khawchhak thli zankhuain a lo tleh a ni a ti a. Amaherawhchu, a makna lai tak chu, khawchhak thli kha lo tleh fo a ni a, khami zan chauhva tleh a ni lo va, chu thli chu khawchhak atang lo tleh a nih avangin, khawchhak thli tih pawh a ni reng a. A hnathawh dan pawh nasa tak niin, sawi tur tam tak a awm thei ang. Tichuan khami zan khan, thli lo tleh pawh lo ni sela, eng ngati nge chuti khawpa tuipui chhem then thei siin; kha lai vela awm mihring, patling ringawt pawh nuairuk chuang, an rante nen pawha len bo miah lova tuipui chauh a chhem then? Tichuan Pathianin kha hmanrua a hman dan kha thil awm lo a hmang lo va, thil awm sa hmangin khawchhak thli a rawn hmang a. Chu thli chu tun thlengin Arab-ho pawhin an la sawi reng a, an hlau em em reng a. Chutiang chu a ni. An hlauhna chhan chu thil dang a ni a, chhem bo an hlauh lam thil ni lovin.
Chuvangin, Pathian chuan kha thli, kum tina lo thawk thin kha a hmang tangkai a. A makna erawhchu, khati khawpa thli nâ, tuipui pawh chhem then thei ni si chuan; a kam vela mihringte leh rante, an puanthuahte pawh chhem bo miah lo va a thawk thei kha. Pathian hnathawh, thiltih mak ropui a ni a. Keiin ka ngaihtuahnaah chuan, Pathian thiltih mak kan tih hi kan zawnna lai a inang lo va. Chumi avang chuan kan indem deuh mai mai niin ka hria.
H: A nih leh Planet chi khat, Nibiru chungchang hi thil ni thei leh awm theiah i ngai em?
Revd: Helam pang thil hi chu ka chhui loh lam a ni a. Miten an sawite phei hi chu ka lo hre ve a ni mai a. Thil ni thei leh ni lo thei ni pawhin ka sawi thei lo va. Amaherawhchu, hetiang thil hi lo awm tur ang pawh ni sela, ringtu kan nih chuan, chuti taka kan buaina tur awmin ka hre lo va. Aw Israel, i Pathian tawk turin inpeih rawh tih ang deuh khan, keini ringtute chu eng pawh lo thleng sela, kan Pathian tawk tura kan inpeih kha a tawkah ka ngai mai a. Chuti takin min tibuai lem lo. Science thil a ni a, khawvel tichhe thei tur pawh a ni mai thei e. Mizoramah ngei pawh thil mak pui puite pawh a lo thleng a, Chanmari Biak In an hawn dawn khan, tunhmain Pu chawngkhupa’n, ‘Chanamari atanga Bawngkawn thleng kaw tlang ruah’ a hmu an tihte an sawi a. A dam laiin a sawi awm pawh kan hre hran lo va. A lo sawi pawh a ni mai thei e. Chutiang vangte chuan, mi tam tak Aizawla awm ngam lovin an chhuak tih an sawite kan hria a. Mahse, hetiang thil hian ringtute hi a tibuai tur a ni lo va. Pathian kan rin phawt chuan, eng pawh kan chungah lo thleng dawn mah se la, kan hmachhawn tur ni maiin ka hria.
H: Bible leh Science chungchangah hian, sawi duh emaw, mi dangte tana han hriat ve tur awm chi vei zawng i nei em?
Revd: Bible hi eng nge a nih tih kan hriat a pawimawh a. Bible hi Pathian ziak sa, Van atanga rawn tla a ni lo tih hi kan hriat a ngai a. Tin, Bible hi lehkhabu, mihringten an ziah ve tho a ni tihte pawh kan hriat a ngai a. Tin, Bible hi Magic book a ni lo tihte pawh kan hriat a ngai a ni.
Entinan - Hman kumah, chhingchhipah, mi pakhatin Bible karah pawisa dahin; a tawngtai pung thei an ti a. Mi tam tak chuan an pan emaw ni! Chutiang sawi thawmte chu a awm a. Magic Book ang hialin, Seki buhchhuak anga hman tur chi a ni hran lo a ni tih kan hriat a pawimawh. Chuvangin, Bible hi a ziak hun laiah chuan, entirnan - Genesis-te pawh an Science a ni ve a ni. An hriat thiam dan; amaherawhchu, an science kha a la hniama, a la famkim lo a ni. Atirin Pathianin lei leh van a siam a. Tin, lei chu a chhia a, a ruak a ni a han tih vel chi ang reng reng kha Juda-ten khawvel an ngaih dan ang chi reng reng kha, van kum pulh hi a lo awm a; tichuan, a chung lamah tui hi a awm a. Kan lei hi a lo awm a, a hnuaiah banin a do va, a hnuai lamah tui nasa tak a awm bawk a, chu chu Juda-tena Cosmogoni khawvel an hriat thiam dan, an science hriat thiam dan a ni a. Chu chu hmanlai chuan dikah an pawm ve mai a ni. Mahse, a lo dik lem lova, chutiang chuan hun rei tak Kristiante pawhin kan pawm a. Galelio-a te, Capernicus-a te pawhin an hun lai pawh khan an pawm a ti teh ang. Amaherawhchu, a hnuah Galelio-a te, Copernicus-a ten kan lei hi a mum a ni an rawn ti a. Khatih laia Rome thuneihna, Pope thuneihna chuanin zirtirna dik lovah a pawm a ni. Chumi zirtirna dik lo chu kum 1992, October ni 31-ah Pope-in Rome-ah Excathigra an ti a. A lal thuthleng atangin hmana dik lova an lo pawm kha, a lo dik a ni, khawvel hi a mum a ni tiin a paihthla teuh a ni. Chutiang chuan khawvelin science kan hriat reng reng pawh hi, dik lo thei lo kan tih hi a dikna chen awm mah sela, science hi a aia dik zawk awm thei zel niin ka hria. Scientist ka ni lo va, chutiang chu kei ka lo ngaih ve dan chu a ni a. Hmana an science leh tuna kan science chu a inang tawh lo va, hmana an mathematics chhut dan leh, tunlaia kan chhut dan pawh a inang tawh lo va. Chuvangin, kan science hriat dan hi a inthlak ve thei a. Chutiang chuan Bible pawh an science hriat thiam dan anga an ziakte pawh a ni. Mahse, kha kha tunlai science atanga chhut chuan, a lo dik vek lem lo. Chulai chu a chin chhuak deuhva kan tan a pawimawh. Chuvangin, Bible leh Science mawl mang taka inremtir tuma beih vak vak hi kei chuan a tha ber pawhin ka hre lo. Rinna lam atan pawh hian a hlawk ber pawhin ka hre lo.
H: Zawhna dang deuh han inzawt ila, Pastor pension i ni a, tunlai kan Pasotr-te hi inzirtirna kawng emaw, kohhran enkawl chungchangah hian an tha tawkin an tling tawk i ti em?
Revd: Kei chu kohhrana rawng ka bawl hun chhung hi a rei lo va, kum 37 ka nihin Pathian Thu ka zir chauh a. Chu tah, M.Phil.-te ka zir leh a, Pro Pastora ka luhin kum 43 ka ni a, min nemnghehin kum 46 ka ni tawh a. Tichuan kum 17 chauh ka service-a, ka service chhungin Pro Pastor tih lohvah chuan Aizawl Theological-ah ka awm tluan parh a. Chuvang chuan, Pastor-te bial lama an dinhmun hi ka hre vak lo va. ATC-a kum 14 ka thawh chhungin, chapo thu ni lovin, ka zirtir hman leh zirtir chhuah mi 240 vel hi thawk lai an awm a.
ATC-a kan inzirtir anga kan Pastor-te hian an thawk a nih chuan, Bial lamah hi chuan an thawk chhe vak tur niin ka hre lo. Mipuite Pastor laka an lo vui a nih chuan, kan lo thawk tha vak lo va, theih tawp kan lo chhuah loh vang te pawh a lo ni deuh deuh nge nge thin niin ka hria.
H: A nih leh, Mizoram Synod inrel bawl dan hrim hrim hi a fel tawkin a tha i ti tawk nge? Siam that ngai a awm emaw, chutiang chuan ni zawk se tih i nei em?
Revd: Nei teh meuh mai. Amaherawhchu, kohhran mi kan ni a, Pastor pension-te kan ni a; chutiang dinhmuna ding kan nih vangin chuan, kan rilrua awm hi sawi chhuah duh loh eng emaw zat a awm a ni. Kan inrelbawl danah tha tawk lote pawh a awm ve tho a ni. Ka thiam tawk lova, kan fing tawk lova; tin, inzir pawh kan peih tawk lote pawh a ni thei bawk. Chuvang chuan, tunah ngat phei hi chuan, ka ngaihtuahnaah chuan, kohhran mipuite hian kan thatna tur a nih chuan na deuh hlekin inkhawmpui nikhuaahte pawh han insawisel ngam tawh zawk ila, a tak thleng mang si lo hi hian kan phun kan phun fo a ni. Kan tlin tawk lohna laiah hian kan phun ru sep sep a ni. Kan thinlung dam si lo hian, ti hian kan pai mai mai a. Chuvangin, ka ngaihtuahnaah chuan, inkhawmpui nikhuaahte pawh hian incha chhuah ngam tawh ila, siam that duhna avangin. Ka sawi anga hua an lo awm a nih pawhin, ka mimal ngaih dan a ni mai a Dik taka sawi chuan, Pastor-ho hian administration kan thiam vak lo. Field secretary-ah kan awm a, kan hmingchhiatna ber chu, administration-ah a ni, financial administration-ah kan failed fo. Audit report-ah a hriat thin a ni. A chhan chu, Synod secretary-te kan lo ni ve tawh a, chutiang chuan Audit report-te pawh a en pha zingah kan lo awm ve tawh a; chutiang chuan an rinawm loh vang em em pawh a ni lo thei, an thiam tawk loh vangte pawh a ni ang. |henkhat phei chu an rinawm loh vangte pawh a lo ni ve khiah mai thei. Chutah chuan, hetianga thil fel lo a lo awm a kan hmalakna ber chu awm hmun sawn a ni ringawt mai a. A hnuah khang pastor administration thiam vak lo ho kha khawpuiah an rawn lut a, nakin lawkah kan hotu lian, Moderator, Executive Secretary-te an rawn ni leh tho va. Hmana kan duh tawh lohate kha chutiang chuan kan indah vel mai mai a. Hei hi entirna phakhat a ni mai a.
Khawilaiah emaw pawis bo lo awm ta se, a mawhphurtuin rulh tur kan tih pawhin, rei loteah kan inngaidam leh mai thin. A hnuah kan ziak bo leh mai thin. Kan rul rei lo. |henkhatte pei chu cheng 500 lo liam an rulh hmain kan Ziahbosak nite pawhin ka hria a, chungte chu a lo awma, minute-te kan lo en a, chutiangah chuan thil eng emawah hian kan that tawk lohna leh kan fel tawk lohna eng emaw lo awm ang chiah hian kan inthup lutuk mah mah emaw chu ka ti thina, insiam thatna tur hi chuan na deuh hleka kan inpho chhuahte pawh hi a sual lo a ni lawm ni, Synod RTI-te pawh hi kan mamawh tawh lo maw ka ti mah mah tawh zawk a ni.
H: Tunlaiah sawrkar hna hmuh vek theih a ni tawh lo va, chuvangin, tam tak hi chuan hna hmuh nan an ti mai mai a ni, piantharna leh Pathian kohna dawnga pastor hna zir pawh an ni, tun hmaa kan pastor-te inpekna tak tak ang kha tunlaia Pastor leh Pro Pastor-te hian an pha tawh lo te an ti a, hei hi eng nge i ngaih dan?
H: Inpekna thuah chuan a dikna chen thui tak a awm ang. Kei pawh Registrar ka nih laiin, exam conduct-tute kan ni a, MCS exam awm kum chuan diltu an tlem a, chu chu a chiang khawp mai. A hmaa diltu 160 vel kan neih khan, MCS exam awm kum chuan 110 velah kah tla thlaa, amaherawhchu, indem em em theih pawh a ni lo va. An han zir takah chuan, atira Pastor nih tum lo, final year an nih thlenga la tum lo pawh kha an han zir chhuaha, an han pass meuh hi chuan Pastor nih hi an tum leh mai thin a. Chumi dinhmun ngaihtuahna atang chuan Pastor din hmun hi a lo zahawmin a lo awhawm viau zawng anih dawn hi tih erawh chu ngaihtuahna min siam khawp mai.
H: A nih, MLTP Act chungchang hi i ngaih ve dan?
Revd: Ka ngaihdan chu kohhran ngaih danin a kaihruai tlat mai a. Kan kohhran hian zu hi a ngaithiam lem lo va. Chuvang chuan, MLTP Act pawh hi awm se tiin a duh a. Chu chu kan kohhran rorelnain a duh dan a la ni reng a. Kan kohhranin ngaih dan a thlak hma loh chuan, Kohhran ngaih dan anga ka kal hi chu kan tih turah ka ngai. Ngaih dante a thlak a nih chuan, chu chu kan zui leh mai ang. Hetah hi chuan mimal ngaih dan ka nei lo, kohhran ngaih dan ka tawm a ni.
H: A tawp ber atan. Mizoram mipui leh, a bik takin, thalaite hian eng nge kan mamawh ber a, eng nge kan tlak chham ber nia i hriat?
Revd: Pathian thu lam atanga sawi dawn chuan, Pathian tihna hi kan mamawh ber a ni. Pathian tih tawk ila chuan kan nun pawh a ngil anga.
Tin, chutih rual chuan kan tlakchham pawh, Pathian tihna kan tla chham hle lo maw tiin a ngaihtuah theih ang a. Tunlai kan nun kalphungah hian, Pathian kan tih lo va, Rev. Zairem’an a thu ziak leh a dam lai pawha kan inkawmnaa a thusawi pakhat chu, “ Hmanlai Kristian kan nih hma khan Mizoin dan serh leh sang leh, thiang leh thiang lo kan nei a. Mase, kan Kristianna khan chu chu a rawn thiat ta si a. Thiang leh thiang lote pawh kha kan ngai pawimawh ta mang si lo va. Chuvang chuan, hlauh kan nei tawh lo. Chutih laiin, Pathian kan tih bawk si lo va, hemi vang hian kan khaw lo ta a ni,” ti zawngin thu a keuh tlu ta deuh va. Chu chu kan ngaihtuah vang vang hian a dik awm mang e aw ka ti a.
Kan pi leh pute nun lo control-tu, thiang leh thiang lo kan tih ang chi kha kan hlau tawh si lo va, kan tih bawk si lo va; chu chuan kan nun tuam velin, zalen takin kan kal naw naw a. Pawisak kan nei tawh lo va, kan châkna lampang hi kan um deuh dawr dawr a ni ber mai a. Chuvangin, Pathian tihna tak tak, tawngka maia tihna ni lo. Thinlung leh tih tak zet, thil tih leh nun dana Pathian tihna tak tak hi kan mamawh ber leh tlak chham ber niin ka hria.